Άλλα ποιήματα του Καββαδία

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ήτανε κείνη η νυχτιά που φύσαγε ο Βαρδάρης,

το κύμα η πλώρη εκέρδιζεν οργιά με την οργιά.

Σ' έστειλε ο πρώτος τα νερά να πας για να γραδάρεις,

μα εσύ θυμάσαι τη Σμαρώ και την Καλαμαριά.

Ξέχασες κείνο το σκοπό που λέγανε οι Χιλιάνοι

-'Αγιε Νικόλα φύλαγε κι Αγιά Θαλασσινή.-

Τυφλό κορίτσι σ' οδηγάει, παιδί του Modigliani,

που τ' αγαπούσε ο δόκιμος κι οι δυο Μαρμαρινοί.

Νερό καλάρει το fore peak, νερό και τα πανόλια

μα εσένα μια παράξενη ζαλάδα σε κινεί.

Με στάμπα που δε φαίνεται σε κέντησε η Σπανιόλα

ή το κορίτσι που χορεύει απάνω στο σκοινί:

Απάνου στο γιατάκι σου φίδι νωθρό κοιμάται

και φέρνει βόλτες ψάχνοντας τα ρούχα σου η μαϊμού.

Εχτός από τη μάνα σου κανείς δε σε θυμάται

σε τούτο το τρομακτικό ταξίδι του χαμού.

Ο ναύτης ρίχνει τα χαρτιά κι ο θερμαστής το ζάρι

κι αυτός που φταίει και δε νογάει, παραπατάει λοξά.

Θυμήσου κείνο το στενό κινέζικο παζάρι

και το κορίτσι που 'κλαιγε πνιχτά μες στο ρικσά.

Κάτω από φώτα κόκκινα κοιμάται η Σαλονίκη.

Πριν δέκα χρόνια μεθυσμένη μου 'πες "σ' αγαπώ".

Αύριο σαν τότε και χωρίς χρυσάφι στο μανίκι,

μάταια θα ψάχνεις το στρατί που πάει για το Depot.

(από τη συλλογή "Πούσι")

ΟΙ ΕΦΤΑ ΝΑΝΟΙ ΣΤΟ S/S CYRENIA

Στην Έλγκα

Εφτά. Σε παίρνει αριστερά, μην το ζορίζεις.
Μάτσο χωράνε σε μιαν κούφιαν απαλάμη.

Θυμίζεις κάμαρες κλειστές, στεριά μυρίζεις.

Ο πιο μικρός αχολογάει μ' ένα καλάμι.

Γυαλίζει ο Σημ της μηχανής τα δυο ποδάρια.
Ο Ρεκ λαδώνει στην ανάγκη το τιμόνι.

Μ' ένα φτερό ξορκίζει ο Γκόμπυ τη μαλάρια

κι ο στραβοκάνης ο Χαράμ πίττες ζυμώνει.

Απ' το ποδόσταμο πηδάν ως τη γαλέτα.
- Μπορώ ποτέ να σου χαλάσω το χατίρι;

Κόρη ξανθή και γαλανή που όλο εμελέτα

ποιος ρήγα γιος θε να την πιει σ' ένα ποτήρι.

Ραμάν αλλήθωρε, τρελέ, που λύνεις μάγια,
κατάφερε το σταυρωτό του Νότου αστέρι

σωρός να πέσει, να σκορπίσει στα σπιράγια,

και πες του κάτω από ένα δέντρο να με φέρει.

Ο Τοτ, του λείπει το ένα χέρι μα όλο γνέθει,
τούτο το απίθανο σινάφι να βρακώσει.

Εσθήρ, ποια βιβλική σκορπάς περνώντας μέθη;

Ρουθ, δε μιλάς; Γιατί τρεκλίζουμε οι διακόσιοι;

Κουφός ο Σάλαχ, το κατάστρωμα σαρώνει.
- Μ΄ ένα ξυστρί καθάρισέ με από απ' τη μοράβια.

Μα είν' ένα κάτι πιο βαθύ που με λερώνει.

- Γιε μου, πού πας; - Μάνα, θα πάω με τα καράβια.

Κι έτσι μαζί με τους εφτά κατηφοράμε.
Με τη βροχή, με τον καιρό που μας ορίζει.

Τα μάτια σου ζούνε μια θάλασσα, θυμάμαι -

Ο πιο στερνός μ' έναν αυλό με νανουρίζει.

Colombo 1951

(από τη συλλογή "Πούσι")

ΜΑΡΑΜΠΟΥ

Λένε για μένα οι ναυτικοί που εζήσαμε μαζί
πως είμαι κακοτράχαλο τομάρι διεστραμμένο,
πως τις γυναίκες μ' ένα τρόπον ύπουλο μισώ
κι ότι μ' αυτές να κοιμηθώ ποτέ μου δεν πηγαίνω.

Ακόμα, λένε πως τραβώ χασίσι και κοκό,
πως κάποιο πάθος με κρατεί φριχτό και σιχαμένο,
κι ολόκληρο έχω το κορμί με ζωγραφιές αισχρές,
σιχαμερά παράξενες, βαθιά στιγματισμένο.

Ακόμα, λένε πράματα φριχτά πάρα πολύ,
που είν' όμως ψέματα χοντρά και κατασκευασμένα,
κι αυτό που εστοίχισε σε με πληγές θανατερές
κανείς δεν το 'μαθε, γιατί δεν το 'πα σε κανένα.

Μ' απόψε, τώρα που έπεσεν η τροπική βραδιά,
και φεύγουν προς τα δυτικά των Μαραμπού τα σμήνη,
κάτι με σπρώχνει επίμονα να γράψω στο χαρτί,
εκείνο, που παντοτινή κρυφή πληγή μου εγίνη.

Ήμουνα τότε δόκιμος σ' ένα λαμπρό ποστάλ
και ταξιδεύαμε Αίγυπτο γραμμή Νότιο Γαλλία.
Τότε τη γνώρισα - σαν άνθος έμοιαζε αλπικό -
και μια στενή μας έδεσεν αδελφική φιλία.

Αριστοκρατική, λεπτή και μελαγχολική,
κόρη ενός πλούσιου Αιγύπτιου όπου 'χε αυτοκτονήσει,
ταξίδευε τη λύπη της σε χώρες μακρινές,
μήπως εκεί γινότανε να τηνε λησμονήσει.

Πάντα σχεδόν της Μπασκιρτσέφ κρατούσε το Ζουρνάλ,
και την Αγία της Άβιλας παράφορα αγαπούσε,
συχνά στίχους απάγγελνε θλιμμένους γαλλικούς,
κι ώρες πολλές προς τη γαλάζιαν έκταση εκοιτούσε.

Κι εγώ, που μόνον εταιρών εγνώριζα κορμιά,
κι είχα μιαν άβουλη ψυχή δαρμένη απ' τα πελάη,
μπροστά της εξανάβρισκα την παιδική χαρά
και, σαν προφήτη, εκστατικός την άκουα να μιλάει.

Ένα μικρό της πέρασα σταυρό απ' το λαιμό
κι εκείνη ένα μου χάρισε μεγάλο πορτοφόλι
κι ήμουν ο πιο δυστυχισμένος άνθρωπος της γης,
όταν εφθάσαμε σ' αυτήν που θα 'φευγε, την πόλη.

Την εσκεφτόμουνα πολλές φορές στα φορτηγά,
ως ένα παραστάτη μου κι άγγελο φύλακά μου,
και μια φωτογραφία της στην πλώρη ήταν για με
όαση, που ένας συναντά μες στην καρδιά της Άμμου.

Νομίζω πως θε να 'πρεπε να σταματήσω εδώ.
Τρέμει το χέρι μου, ο θερμός αέρας με φλογίζει.
Κάτι άνθη εξαίσια του ποταμού βρωμούν,
κι ένα βλακώδες Μαραμπού παράμερα γρυλίζει.

Θα προχωρήσω!...Μια βραδιά σε πόρτο ξενικό
είχα μεθύσει τρομερά με ουίσκυ, τζιν και μπύρα,
και κατά τα μεσάνυχτα, τρικλίζοντας βαριά,
το δρόμο προς τα βρωμερά, χαμένα σπίτια επήρα.

Αισχρές γυναίκες τράβαγαν εκεί τους ναυτικούς,
κάποια μ' άρπαξ' απότομα, γελώντας, το καπέλο
(παλιά συνήθεια γαλλική του δρόμου των πορνών)
κι εγώ την ακολούθησα σχεδόν χωρίς να θέλω.

Μια κάμαρα στενή, μικρή, σαν όλες βρωμερή,
οι ασβέστες απ' τους τοίχους της επέφτανε κομμάτια,
κι αυτή ράκος ανθρώπινο που εμίλαγε βραχνά,
με σκοτεινά, παράξενα, δαιμονισμένα μάτια.

Της είπα κι έσβησε το φως. Επέσαμε μαζί.
Τα δάχτυλά μου καθαρά μέτρααν τα κόκαλά της.
Βρωμούσε αψέντι. Εξύπνησα, ως λένε οι ποιητές,
"μόλις εσκόρπιζεν η αυγή τα ροδοπέταλά της".

Όταν την είδα και στο φως τ' αχνό το πρωινό,
μου φάνηκε λυπητερή, μα κολασμένη τόσο,
που μ' ένα δέος αλλόκοτο, σα να 'χα φοβηθεί,
το πορτοφόλι μου έβγαλα γοργά να την πληρώσω.

Δώδεκα φράγκα γαλλικά...Μα έβγαλε μια φωνή,
κι είδα μια εμένα να κοιτά με μάτι αγριεμένο,
και μια το πορτοφόλι μου...Μ' απόμεινα κι εγώ
ένα σταυρόν απάνω της σαν είδα κρεμασμένο.

Ξεχνώντας το καπέλο μου βγήκα σαν τον τρελό,
σαν τον τρελό που αδιάκοπα τρικλίζει και χαζεύει,
φέρνοντας μέσα στο αίμα μου μια αρρώστια τρομερή,
που ακόμα βασανιστικά το σώμα μου παιδεύει.

Λένε για μένα οι ναυτικοί που εκάμαμε μαζί
πως χρόνια τώρα με γυναίκα εγώ δεν έχω πέσει,
πως είμαι παλιοτόμαρο και πως τραβάω κοκό.
Μ' αν ήξεραν οι δύστυχοι, θα μ' είχαν συγχωρέσει...

Το χέρι τρέμει...Ο πυρετός...Ξεχάστηκα πολύ,
ασάλευτο ένα Μαραμπού στην όχθη να κοιτάζω.
Κι έτσι καθώς επίμονα κι εκείνο με κοιτά,
νομίζω πως στη μοναξιά και στη βλακεία του μοιάζω…

(από τη συλλογή "Μαραμπού")

ΠΟΥΣΙ

Στην Ελένη Χαλκιούση

Έπεσε το πούσι αποβραδίς

- το καραβοφάναρο χαμένο -

κ' έφτασες χωρίς να σε προσμένω

μες στην τιμονιέρα να με δεις.

Κάτασπρα φοράς κ' έχεις βραχεί,

πλέκω σαλαμάστρα τα μαλλιά σου.

Κάτου στα νερά του Port Pegassu

βρέχει πάντα τέτοιαν εποχή.

Μας παραμονεύει ο θερμαστής

με τα δυο του πόδια στις καδένες.

Μην κοιτάς ποτέ σου τις αντένες

με την τρικυμία· θα ζαλιστείς.

Βλαστημά ο λοστρόμος τον καιρό

κ' είν' αλάργα τόσο η Τοκοπίλλα.

Από να φοβάμαι και να καρτερώ

κάλλιο περισκόπιο και τορπίλλα.

Φύγε! Εσέ σου πρέπει στέρεα γη.

Ήρθες να με δεις κι όμως δε μ' είδες

έχω απ' τα μεσάνυχτα πνιγεί

χίλια μίλια πέρ' απ' τις Εβρίδες.

(από τη συλλογή "Πούσι")

ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΜΩΡΑ ΚΑΙ ΓΕΡΟΥΣ

Πρώτη μέρα του Μαγιού
πάει το clipper του τσαγιού.
Να προλάβει τη Σαγκάη,
να φορτώσει το άσπρο τσάι.

Μα στου νότου τα νησιά,

στο στενό του Μακασάρ,

το κουρσεύουν πειρατές,

και δε γύρισε ποτές.

Στέλνουν ένα μπριγκαντίνι,

όλ' ασένιο, στο καντίνι.

Μα όξω από τη Βαρκελώνα

το μπατάρει μια χελώνα,

μια χελώνα θηλυκιά,

γκαστρωμένη και κακιά.

Μα ένας Κεφαλλονίτης,

κει οπίσω απ' τη Δολίχα,

τραμπάκουλο αρματώνει

και το βαφτίζει "Τρίχα".

Καβατζάρει το Σχινάρι,

τονε κλαίγαν κι οι γαηδάροι.

Βγαίνει από τη Τζιμπεράλτα

δίχως μπούσουλα και χάρτα.

Όξω απ' τη Μαδαγασκάρη

ο καιρός έχει λασκάρει.

Κατεβάζει τα πινά του

και ψειρίζει τ' αχαμνά του.

Τονε πιάνουνε κουρσάροι

μα τους τάραξε στο ζάρι.

Μαχαιρώνει τη χελώνα

και ξορκίζει τον κυκλώνα.

Αριβάρει στο Μακάο

μ' ένα φόρτωμα κακάο.

Όμως βρέθηκε στ' αμπάρι

όλο φούντα και μπουμπάρι.

Αφού το μοσχοπούλησε

στη λίρα κολυμπάει,

τους χαιρετάει κινέζικα

και παει για τη Μπομπάη.

Τονε πιάνουν Μουσουλμάνοι

του φορέσανε καφτάνι,

τον βαφτίζουν Μουχαμέτη

και του κάνουνε σουνέτι.

Τους ταΐζει σκορδαλιά

και τον κάνουν βασιλιά.

Το 'σκασε νύχτα με μουσώνα

μ' όλο το βιος σε μια κασώνα.

Το μωρό μας με κλωτσάει,

τι θα γίνει με το τσάι;

Πνίξε πια τον βασιλιά.

Α! Το πίνουν οι Κινέζοι

σιωπηλοί γουλιά-γουλιά.

(από τη συλλογή "Τραβέρσο")

ΕΧΩ ΜΙΑ ΠΙΠΑ

Στον ποιητή Απ. Μελαχρινό

Έχω μια πίπα ολλανδική από ένα μαύρο ξύλο,

όπου πολύ παράξενα την έχουν σκαλισμένη.

Έχει το σχήμα κεφαλιού Γοργόνας με πλουμίδια.

Κι ένας σ' εμέ ναύτης Δανός την έχει χαρισμένη. 

Και μου 'πε αυτός πως μια φορά του την επούλησε ένας,

στην Αλεξάντρεια, έμπορος ναρκωτικών, Αράπης,

και στον Αράπη - λέει - αυτόν, την είχε δώσει κάποια, 

σε κάποιο πόρτο μακρινό, γυναίκα της αγάπης.

Πολλές φορές, τις βραδινές σκοτεινιασμένες ώρες,

ανάβοντας την πίπα αυτή, σε μια γωνιά καπνίζω,

κι ο γκρίζος βγαίνοντας καπνός σιγά με περιβάλλει,

κάνοντας ένα γύρω μου κενό, μαβί και γκρίζο.

Και πότε μια ψηλή, ο καπνός, γυναίκα σχηματίζει,

πότε ένα πόρτο ξενικό πολύ και μακρυσμένο.

Και βλέπω μεσ' στους δρόμους του τους κρύους και βραδιασμένους 

να περπατά έναν ύποπτον Αράπη μεθυσμένο.

Και βλέπω πάλι, άλλες φορές, μια γρήγορη γαλέρα

με τα πανιά της ανοιχτά στο αβέβαιο ν' αρμενίζει

κι απάνω στο μπαστούνι της να κάθεται ένας ναύτης,

να 'χει μια πίπα - όπως αυτήν εγώ - και να καπνίζει.

Έχω μια πίπα ξύλινη παράξενα γλυμμένη.

Βλέπω καπνίζοντας τα πιο παράδοξα όνειρά μου.

Σκέφτομαι: «Θα 'ναι μαγική». Μα πάλι λέω: μη φταίει

ο εγγλέζικος βαρύς καπνός και η νευρασθένειά μου;

(από τη συλλογή "Μαραμπού")

CAMBAY'S WATER

Στον Π.Π. Παναγιώτου

Φουντάραμε καραμοσάλι στο ποτάμι.

Είχε ο πιλότος μας το κούτελο βαμμένο

"κι αν λείψεις χίλια χρόνια θα σε περιμένω"

ωστόσο οι κάβοι σου σκληρύναν την παλάμη.

Θολά νερά και μίλια τέσσερα το ρέμα,
οι κούληδες τρώνε σκυφτοί ρύζι με κάρι,
ο καπετάνιος μας κοιτάζει το φεγγάρι,
που 'ναι θολό και κατακόκκινο σαν αίμα.

Το ρυμουλκό σφύριξε τρεις και πάει για πέρα,
σαράντα μέρες όλο εμέτραγες τα μίλια,
μ' απόψε - λέω - φαρμάκι κόμπρα είχες στα χείλια,
την ώρα που 'πες με θυμό: "Θα 'βγω άλλη μέρα..."

Τη νύχτα σου 'πα στο καμπούνι μια ιστορία,
την ίδια που όλοι οι ναυτικοί λένε στη ράδα,
τα μάτια σου τα κυβερνούσε σοροκάδα
κι όλο μουρμούριζες βραχνά: "Φάλτσο η πορεία..."

Ξημέρωσε κ' ήρθε ο φακίρης με τα φίδια,
η Μαχαράνα του Μαζόρ δε φάνηκε όμως!...
Μ' αισχρές κουβέντες τον επείραζε ο λοστρόμος
και του πετούσε απά στα φίδια του σκουπίδια.

Σαλπάρουμε! Μας περιμένουν στο Μπραζίλι.
Το πρόσωπό σου θα το μούσκεψε το αγιάζι.
Ζεστόν αγέρα κατεβάζει το μπουγάζι
μα ούτε φουστάνι στη στεριά κι ούτε μαντήλι.

(από τη συλλογή "Πούσι")